Metafizik

İnsanın doğayı bilmede metafizik inançlara ihtiyacı yoktur.

Evren, yani olan her şeyin toplamı, cismanidir yani 'beden'dir ve büyüklük, uzunluk, genişlik ve derinlik boyutlarına sahiptir. Evrenin her parçası 'beden'dir ve 'beden' olmayan bir şey, evrenin parçası değildir. Ve evren her şey olduğuna göre, onun parçası olmayan şey hiçbir şeydir ve dolayısıyla hiçbir yerdedir.

Evrende tesadüfe, tesadüf edilmez.

Dünya benim tasarımımdır.

Büyük hayat düşünün öznesinin bir olduğunu ve görüngülerin tüm çeşitliliğinin zamana ve mekana bağlı olduğunu kendimize hatırlatırsak, o devasa düşünceye olan korkumuz azalacaktır. Hepsi kocaman bir rüya ve onu her bir yaratık görür: Ama hayatındaki bütün karakterler de onunla birlikte o rüyayı görür.

Âlem-i şehadet, avalim-ül guyub üstünde tenteneli bir perdedir.

Her şey gider, her şey geri gelir, sonrasızca döner varlık çarkı. Her şey ölür, her şey yine çiçeklenir; sonrasızca sürer varlık yılı.

Evrendeki her şeyin bir amacı vardır. Uyumsuz hiç kimse, tuhaf hiçbir şey yoktur, rastlantılar yoktur. Sadece anlamadığımız şeyler vardır.

Tek bir dünya, tek bir hakikat, tek bir tanrı, tek bir kanun vardır.

Pek az ölümlü, Tanrı'nın krallığının, dünyevî erişimlerin krallığını da içerdiğini bilir. Tanrısal krallık, dünyevîye de uzanır; fakat doğası gereği aldatıcı olan bu ikincisi, Gerçeklik'in özünü barındırmaz.

Bizler sırlarla dolu bir evrende bir rüyanın rüyasını görmekteyiz. Gerçekte bildiğimiz hiçbir şey yoktur. Bildiğimizi sandığımız şey sadece olaylardır. O olaylar ki, bilmediğimiz bir objeyle asla bilemeyeceğimiz bir süjenin birbirlerine olan ilgisinden doğmuştur.

Zihin ne doğar, ne de ölür, sadece onun gizemli görüntüleri ve suretleri doğup ölürler. Her şey hayaldir, gerçeği yok eden geçici bir çizgi oyunudur.

Asıl öz bir tanedir, iyinin de kötünün de ötesindedir.

Eğer bir tanrı varsa, o karanlıkta çok güzel bir örümcek odur.

Gizemin de kendi gizleri vardır, tanrılar vardır tanrılardan yüce. Her nasıl ise bizde, öyledir onlarda da. İşte budur sonsuzluk.

Tin olmadığına göre tinsel evren de yoktur. Yaratılış olayı da insan düşüncesinin ürünüdür, çünkü ne yokluktan varlık, ne varlıktan yokluk çıkar.

Tin de gövdenin doğal yaşama gücüdür, bağımsız bir varlık, bir töz değildir. Bu konuda dinlerin ileri sürdüğü düşünceler yanlıştır.

Ölüm doğal bir olaydır, gövdeyi kuran özlerin dağılmasıdır. Bu nedenle ölümsüzlük de söz konusu değildir.

Zaman, sessiz bir testeredir.

Oluşumdan başka hiçbir şey görmüyorum. Aldanmayınız! Eğer oluş ve yok olma denizinde herhangi bir yerde sağlam bir kara parçası gördüğünüzü sanıyorsanız, sebebi sizin uzağı göremeyişinizdir. Siz, varlıkların adını, sanki sağlam bir süreklilikleri varmış gibi kullanıyorsunuz; ama içine ikinci kez girdiğiniz nehir bile ilk seferki değildir.

Her şey akar hiçbir şey kalıcı değildir o yüzden aynı dereye iki kez girmek mümkün değildir; çünkü dereye bir kez daha girdiğimde hem ben hem de dere değişmiştir.

Geceleyin gözün ışığı söndüğünde, insan bir kandil yakar kendine; yaşarken ölüye dokunur uykusunda; uyanıkken uyuyana.

Aynı şeydir; canlı ve ölü, uyanık ve uyuyan, genç ve yaşlı. Çünkü öncekiler sonrakiler olur, sonrakiler önceki.

Aynı nehirde iki kez yıkanamazsınız, çünkü sonradan akan şu ilk akan sudan farklıdır.