#uygarlık

Uygarlık giydiğimiz şeydir. Kültür onun altından görünen şey.

Gerçek uygarlık, herkesin diğerine kendisi için istediği her hakkı vermesidir.

Bir gezegendeki zeki varlıklar, gün gelir, kendi varlıklarının nedenini soracak yaşa gelirler. Eğer günün birinde uzaydan dünyaya üstün yaratıklar gelirse, uygarlığımızın düzeyini değerlendirmek için soracakları soru şu olacaktır: “Evrimi keşfettiler mi?”

Uygarlığın gelişmesinde en büyük görev, kadınların üstündedir.

Ondokuzuncu yüzyıla kadar, hiç sona ermeyen zorlu görev, insan soyunun ve çevresinin doğal etkenlere karşı korunmasıydı. Ama bu yüzyılda yeni bir ihtiyaç doğmuştur: Doğayı insana karşı korumak.

Raydan çıkmış bir tren gibi, uygarlık kendi üretimimiz olan raylardan çıkıp yok oluşun duvarına toslamaya doğru son hızla gidiyor. Koltuklarında rahat rahat oturan, gülen, eğlenen ve pencereden dışarıya bakmayan insan yolcular var.

Biz uygarlıklar şimdi ölümlü olduğumuzu biliyoruz.

Felsefe de uygarlık da din sayesinde değil, dine rağmen bir gelişme sağlamıştır.

Uzayın bilinmezlerine ulaşmak, "bilgi çağında devrim yapmak" için, sadece uygar olmak yeter.

Kıskançlık, süvarisini bir bulabilirse, uygarlık yolunun bütün düğümleri tek tek açılmaz mı?

Yaklaşık 10.000 yıl önce uygarlık, Dicle ve Fırat havzasında doğdu. Günümüze yaklaştıkça bu topraklarda ölçüsüz dehşetler yaşandı. 2003’teki George W. Bush ve Tony Blair saldırısı, Iraklıların birçoğu tarafından 13. yüzyıldaki Moğol istilasına benzetilir. Bu öldürücü darbeden hemen önce Bill Clinton’un başlattığı Birleşmiş Milletler yaptırımları gelmişti. Yaptırımları uygulayan iki diplomat (Halliday ile von Sponeck), bunları ‘soykırım benzeri’ olarak nitelendirmiş ve istifa etmişlerdi. Bu yıkımdan arta kalan varlıkların çoğunu da Bush-Blair saldırısı yok etti. 2003’te farklı kimliklerin aynı mahallelerde yan yana yaşadığı Bağdat, bugün sınırsız bir nefret girdabı içindedir; mezhepler ayrı, kuşatılmış bölgelere sığınmıştır. ABD-Britanya istilasının tetiklediği korkunç çatışmalar, tüm bölgeyi paramparça hale getirmektedir.

İnsan uygarlığının kısa, tuhaf çağı galiba son bulmaktadır.

Kazı çalışmalarımızda şunu gördük; Trakya, Anadolu'nun belki taşrası ama Avrupa uygarlığının çekirdeği. Bu bizim için çok heyecan verici bir sonuç. Burada milattan önce 6 binli yıllarda mimarinin değişimini, kerpiç mimarinin ahşap mimariye dönüştüğünü gördük.

Eğer uygar bir insan olmak istiyorsan, öncelikle şiddet içermeyen biri olman gerek! Eğer uygar bir ülke olmak istiyorsan, öncelikle şiddet içermeyen bir ülke olman gerek! Şiddet, hasta zihinlerin aracıdır; sükûnet ve barış, sağlıklı zihinlerin aracıdır!

Uygarlık, kılıç, tank, top ve bombayla oluşmaz, tersine insanın özgürlüğünü ve eşitliğini esas alan, insanı daha da özgürleştirip, eşit hale getiren yaratıcı yapıtla oluşur. (...) Uygarlık, özgürlüktür; gelecek, uygarlıkların demokratik diyaloğundadır.

Türkiye'nin, Kürt sorununu uygar ve demokratik yöntemlerle çözmediği sürece hep güçsüz, dengesiz ve anti-demokratik olacağı artık iyice anlaşılmıştır. Türkiye'nin Kürtlere tüm haklarını eksiksizce vermesi bir zorunluluktur. Bu, uygar ve demokratik bir ülke ve uygarlıklar diyaloğunun saygın bir tarafı olmanın ilk koşuludur.

Diller, dinler ve uygarlıklar dünyanın en şefkatli, hoşgörülü, ötekini kucaklamaya hazır varlıklarıdır. Onları kin ve nefretin aracı haline getiren biziz, bizim çılgın hayallerimiz, ütopyalarımız, ideolojilerimiz ve siyasetlerimizdır.

Eğer bir toplum bireylerinin yarısı köle konumunda tutuyorsa, bir toplumda yaşayanların yarısı öteki yarısının kölesiyse, o toplum özgür toplum olamaz, o toplum uygarlaşamaz.

Bizim uygarlığımız belki binlerce yıl sonra yaşayan insanlara da geçecek.

Bu uygarlık henüz kendi doğumunun şokunu; —büyülü güçlere teslim olduğu kabile toplumu ya da kapalı toplumdan insanın eleştirel güçlerini özgür bırakan açık topluma dönüşümünün şokunu tümüyle atlatmadı.

Farklı fikirlerin uygar bir şekilde savunulabildiği zaman toplumların yaşanabilir hale geleceğine inanıyoruz.

Okumak, yazmaktan öte bir iştir; daha uysal, daha uygar, daha entelektüeldir...

İnsan denilen canlı türü, nasıl oldu da, kendi yaşamını, dünyayı, hatta yavaş yavaş uzayı ve diğer gezegenleri cehenneme çeviren bir varlığa dönüştü?

Yoksulluk ne malın mülkün az oluşu, ne de sadece amaçlarla araçlar arsındaki bir ilişkidir; yoksulluk her şeyden önce insanlar arasındaki bir ilişki biçimidir. Toplumsal bir statüdür. Ve bu haliyle de, uygarlığın bir icadıdır.