#çelişki

Gülüş, öncelikle bir aydın halidir. Çünkü çelişkiyi görebilme kabiliyetini gerektiriyor; çelişkide gülünçlük, çözülebilir olmasından kaynaklanıyor. o halde çözülebilir çelişkilere gülmek, yüksek bir insan halidir, öyle diyebiliyoruz. Ancak çelişkiyi görebilmek için ise bir isyancı ruh mutlak gerekiyor. Birbirine bağlıyoruz.

Mizah çelişkiyi görme yeteneğidir. Özellikle gülünçlü çelişkiyi sezebilme işidir. Bu da eleştirinin kaynağı anlamındadır. Bunun için mutlaka zeka gerekiyor, ama tersi de doğrudur; mizah yapa yapa zeka gelişiyor.

Komedi, insanoğlunun önlenebilir çelişkilerinin gülünçlü görüntüsünü sergilemesi ise, ütopya da toplumsal düzeltilebilir bozuklukları gidermek için tasarılar hazırlamaktır.

Aydın biraz da uyumsuz olabilendir. Yaşadığı ortam ile çelişkisi olan kimsedir. Aydın, biraz da kendisiyle çelişkisi olan kimsedir. Çünkü aydın, tanımı gereği, gelişen kimsedir. Ama çelişki olmadan gelişme olmaz. Aydın gelişen, gelişirken, biraz da, geliştiren kimsedir. Geliştirmeyen, aydın olmaz.

Kavga deyince de aklınıza silahlı kavga gelmesin. Düşüncelerin çarpışması diyelim. Düşüncelerin çarpışması çok önemlidir. Çünkü hayatı çelişmeler yaratır; uyumlu şeyler değil. Çelişmesiz gelişme olmaz.

En büyük azap; bilgelik ile bağnazlığın iç içe yaşamasıdır.

Toplumlar çelişkiler yüzünden değil, onları çözme yetenekleri olmadığı için ölürler.

Hayvanlar hepsi kendi aleminde öylesine huzur içinde hallerinden sızlanmazlar, kan ter dökmemekteler, karanlıkta gözleri açık uzanmıyorlar ve ağlamıyorlar. Ah siz yüreğinde karanlık bir noktası olmayan ve kafası hiç karışmayan insanlar, çelişkisiz ve gölgesiz hayatlarınızla ne kadar sıkıcı ve ne kadar ‘az’sınız.

Ben çok büyüğüm, içimde çokluğu barındırıyorum.

Uyuşmazlıkları giderebiliriz, çelişki kalıcıdır.

İnsan kendine özgü şekilde olağandışı bir yaratıktır. Ateşi keşfetti, şehirler inşa etti, muhteşem şiirler yazdı, dünyaya çeşitli yorumlar getirdi, mitolojik imgeler yarattı. Ama aynı zamanda hemcinslerine savaş açmaktan, çevresini yok etmek gibi yanılgılara düşmekten bir türlü vazgeçmedi. Terazinin bir kefesine yüksek zihinsel meziyeti, öbür kefesine aptallığı koyduğunuzda neredeyse dengede kalır.

Çelişkileri doruğa çıkarmak ne demek? Kafanı kesmeleri için uzatmamak demek. Bunun için Kızıl Ordu’yu kuruyoruz. Ebeveynlerin arkasında öğretmen, gençlik dairesi ve polis duruyor.

Görmeden olmuyor, görünce hiç olmuyor. Gördüğünü görmezden gelmek kolay da görmediğini görmezden gelmek olmuyor.

Biz hem kurtların doymasını, hem de koyunların sağ kalmasını istiyoruz.

Hem kahrolsun şeriat diyorlar, hem de o pislik cenazelerini camiye getiriyorlar. Hem çağ dışı diyeceksin, hem cesedini çağ dışı dediğinin camisine getireceksin?

Milliyetçilik dediğimiz şey bana göre modernitenin en çelişkili politik fenomenidir. Bir yandan Vietnam’dan ya da Irak’tan Amerikalıları atmak anlamına geliyor, diğer yandan Nazileri de, Sırpları da kapsıyor. Milliyetçiliğin bir sürü farklı rengi var. Dolayısıyla tek bir yargıda bulunmak zor.

Beni en çok şaşırtan şey insandır. Para kazanmak için sağlığını feda eder. Sonra sağlığına yeniden kavuşmak için parasını saçar savurur.

Seni yetiştiren hem iyi hem kötüyse sen kendine, "iyi" + "kötü"/2 = "şöyle böyle" dersin.

Kader bazen senin kaderini iyileştirmek ister ve yine bazen, iyileştirme yapmakta olan kaderden habersiz sen kaderini eline almaya çalışarak, kaderini değiştirmek isteyen kaderine engel olursun.

Büyüklük bataklıkta büyür, Picasso'nun genelev kapılarındaki halini hatırlayın.

Suçlulara ve sanatçılara karşı garip bir zaafım var—Her ikisi de hayatı olduğu gibi kabul etmiyor. Her hazin hikâye, gerçek hayattaki olaylarla çelişki içinde olmalı.

Toplum olarak çift karakterliyiz. Bir tarafımız üzgün ve ağlamak istiyor, diğer tarafımız ise eğlenmek.

Benim fikrim beni ilgilendirmez

Dünyanın yaratıcısı olmadığını kabul etmek, çelişkiler içindeki bu dünyayı bir yaratıcıya bağlamaktan daha kolaydır.