Octavio Paz

İdeoloji, fikirleri maskelere dönüştürür; kendini taşıyan insanı saklar ve aynı zamanda gerçeği görmekten alıkoyar. Hem başkalarını hem kendimizi aldatır.

Ölümlerimiz, hayatlarımızı aydınlatır.Ölümlerimiz anlamdan yoksunsa hayatlarımız da yoksun demektir.Herkes aradığı ölümü ölür; kendisi için hazırladığı ölümü.

İşçilerin davası, her şeyden önce dernek kurma ve grev yapma hakkını gerektirir, öyleyken, bu haklar, onları özgürlüğe kavuşturanların ellerinden ilk aldıkları haklardır.

Oligarşileri zengin ve hükümetleri yoksul olan, demokratik deneyimleri olmayan ülkelerde, siyasal hizipler arasındaki mücadele kaçınılmaz bir şekilde şiddete yol açar.

Sor Juana der ki: "Söylenecek hiçbir şeyimiz olmadığı için sessiz durmayız, sessiz duruyorsak eğer söylemek istediklerimizin hepsini nasıl söyleyeceğimizi bilmediğimizdendir bu.

Bütün devrimlerde, eski rejimler devrilir devrilmez hizipler arasında iktidar mücadeleleri başlar. Bu mücadeleler hep halkın gözünden uzakta sürdülür ve doğal olarak giderler de halkın cebinden karşılanır.

Savunduğumuz davanın erekleri, ne kadar yüce olursa olsun, ona varmak için kullandığımız yollardan ayrı tutulamaz. Partimizin yaptığı canavarlıkları kamuoyu önünde lanetlemek zordur, çok zordur ama aydının ilk görevidir.

Eğer komünist partiler dinsel ve askerî tarikatlar olmaktan vazgeçip, sahici siyasal partiler olmak istiyorlarsa, işe, demokrasiyi kendi partilerinde uygulayarak ve zorbaları Şili' de, Vietnam'da veya İran'da, nerede olurlarsa olsunlar, lanetlemekle başlamalıdırlar.

Avrupalı aydınlara hiç benzemeyen özel bir durumumuz var. Avrupalı ve Amerikalı aydınlar yönetimde güçlü değildir.Devlet felsefesi açısından batılı aydın, sürgünde yaşayıp borusunu dışarıdan öttüren, başlıca silahı olan eleştirileriyle düzeni dıştan etkilemeye çalışan kişidir. Meksikalı aydın, ülkesine aydın olarak hizmet ettiği gibi, gerektiğinde onu savunmak uğruna ölmekten ve yoluna baş koymaktan geri durmamıştır....

Okumak, bizi bilinmedik üIkeIere götüren bir zihinseI ve anIıksaI yoğunIaşma biçimidir. Kendimize giden, akIımızın ucundan geçmemiş yoIIar buImaktır. Bu bir keşiftir. RekIam ve anIık iIetişim çağında kaç kişi böyIe okuyabiIir; çok az; ama unutuImamaIıdır ki uygarIığımızın sürekIiIiğini sağIayan onIardır.

Zorba yönetimler ve despotluklar, kendi yönetimlerini haklı çıkarmak için bir dış düşmanın tehdidine ihtiyaç duyarlar. Böyle bir düşman yoksa icat ederler.

Özgürlükten yoksun demokrasi bir despotizmdir; demokrasiden yoksun bir özgürIük de hayaIden başka bir şey değiIdir.

Kökünden koparılmış sözcükler bu toprağa düşüp kök salmaktadır. Sürgün, bir kökleşmeye dönüşmektedir.

Bir şiiri okumak, onu gözIerimizIe işitmektir; bir şiiri dinlemek ise onu kuIakIarımızIa görmek.

Özgürlük su kadar değerlidir ve üzerine titremediğimiz takdirde aynen su gibi akıp gider.

Kadın ve erkek yaInızca arzunun iki basit izdüşümü değiIdir, suç ortağı ve düşmandırIar.

Düşmekteyim doğduğumdan beri durmadan, Düşmekteyim ulaşmadan kendi dibime.

Hayaller berraktır, gövdeIeri ışıktan daha hafif. SürerIer bu cümIecik sürdüğü kadar.

Bilmeyene anlatırsın öğrenir, ama cahile anlatamazsın çünkü o zaten biliyordur.

Hiçbir şey yapmadan da yorulabiliyor insan, düşündükleri ağır geliyor mesela.

Tüm insanlar aynı sözleri kullanır ama birbirlerini anlamazlar.

Bilmek, biIineni değişime uğratan bir eyIemdir.

Güzellik üstüne düşünmek bir aydınlanmadır.

Düşlerine layık ol.