Devlet Yönetimi

Bir devletin en önemli gücü istihbaratıdır.

Bürokrasinin azaltılması konusunda da arzu ettiğimiz oranda bir başarı sağladığımızı iddia edemem. Bürokrasi hastalığı, bütün devlet dairelerini bugüne kadar büyük ölçüde sarmış. Uzun senelerin birikimi olan bu hastalığı üç beş senede tedavi etmenin, söküp atmanın mümkün olmayacağını insaf sahibi bütün vatandaşlarım kabul ederler. Üç sene içerisinde azaltılmış fakat tamamen yok edilememiştir. Üzerinde hassasiyetle durulduğu takdirde önümüzdeki dönemlerde üstesinden gelinebilir inancındayım.

Cumhurbaşkanlığının en zor yanı burada. Olur olmaz yerde düşüncenizi açıkça söyleyemezsiniz. Ağzınızdan çıkan her kelimeye dikkat etmek zorundasınız. "Acaba şunu söylediğim takdirde taraf tutma durumuna düşer, tarafsızlığımı kaybeder miyim?" diye düşünmek zorundasınız.

Maalesef en zayıf tarafımız denetleme noksanlığımız. Kimse denetlemeye gitmiyor. Zira giderse karşısına bir sürü sorun çıkacak. Masa başında oturursa bu sorunlar önüne gelmeyecek ve başı da ağrımayacak. İşlerimizin iyi yürümemesinin başlıca sebebini ben bunda buluyorum.

Yirminci asırda zan ve vehimle millet idare edilemez.

Kanunlar dışında hiçbir icraata taraftar değilim. Özellikle şu sıralarda. Bunun için güvenilir arkadaşlardan kurulu bir heyet göndeririz. Yolsuzluk varsa inceler, bulur. Halkın sükûnetini bozmak isteyenler hakkında da gerek görülürse kanunî takibat yapılır.

Genel olarak ülkenin tüm bölgelerinde anayasal düzen yeniden sağlandı. Yerel makamlar durumu kontrol ediyor. Ancak teröristler hala silah kullanmaya ve vatandaşların mülklerine zarar vermeye devam ediyor. Bu yüzden terörle mücadele operasyonu militanların tamamen yok edilmesine kadar devam edecek.

Değerli canlar anayasa her yerde var. Bu anayasa neye yarar evvela devletin çatısını kurmaya yarar. Devletin çatısı kurulur. Devleti meydana getiren güçlerin bir biriyle olan ilişkileri belirlenir.

Hiçbir ülke, dünyanın her yerinde, her anında, aynı anda akıllıca davranamaz.

Râyete meyi iderüz kâmet-i dil-cû yerine Tuğa dil bağlamışuz kâkül-i hoş-bû yerine

Kendi geleceğini, kendi istikbalini bir ayaklanmayı bastırma şerefinde gören zavallı güvenlik elemanlarının aklı bir hükûmetin aklı olabilir mi? Elindeki alet sadece çekiç olan, çekiçten başka hiçbir alet tanımayan gördüğü her sorunu çivi sanar ve onu çakarak çözebileceğini zanneder. Bir asker böyle düşünebilir, bir polis böyle düşünebilir, bir istihbaratçı böyle düşünebilir, peki bir politik heyet, bir hükûmet, bir meclis böyle düşünebilir mi? Buradaki üyelerin buraya gelip gelmemelerini tayin eden önlerine sandık koyduğunuz insanların davranışlarını çözebilmek bakımından, anlayabilmek bakımından onların kafasına çekiçle çivi çakma fikrini, onları bastırma, onları bastırarak yok etme fikrini, insanlara geleceklerini kurtarabilmeleri için oğulları ve kızlarını öldürmenin en iyi çare olduğunu anlatmanın yolunu arayanların aklı hükûmet aklı olabilir mi?

Kuvvetli bir hükümdarın adil bir veziri, efendisinin bütün adaletsizliklerini tamir edebilir. Fakat bizzat vezir de zalim olursa devlet binası yerle bir olur.

Savaşan bir devletin içine düşebileceği en kötü durum, tamamen silahtan arındırılmış olmaktır.

Ahlak ve erdem çöktüğünde devleti yönetemezsiniz.

Cumhuriyet, [res publica], halkın işidir [populi res]; halk, herhangi bir şekilde bağlantılı tüm insan gruplarını değil, ancak hukuk ve haklar konusunda ortak bir anlaşmaya varmış, karşılıklı menfaatlere katılmaya istekli birçok insanın bir araya gelmesidir.

Arkadaşlar memleketin, milletin işini yaparken şekil, usul hatası yapabilirsiniz. Sonuna kadar yapabilirsiniz. Hiç endişe etmeyin ama kendi ve bazı menfaate yönelik iş yaparken sonuna kadar da korkun.

Tanrı yarlıkladığı için, kendi kut'um (meziyetlerim, talihim) var olduğu için, ben, kağan olarak Taht'a oturdum. Tahtıma oturunca, aç, yoksul, dağınık milleti topladım. Yoksul milleti zengin kıldım. Az milleti çok kıldım.

Ötüken ormanında yabancılar yok. Ötüken'den daha iyi yer de yok. İl tutulacak yer Ötüken Ormanıdır. Bu yerde oturup Çin milleti ile aramı düzelttim.

Doğuda gündoğusuna, batıda günbatısına, kuzeyde gece ortasına kadar olan yerler içinde yaşayan milletler hep bana bağlıdır. Bunca milleti, bunca ülkeyi düzene soktum. Oralarda artık kötülük yoktur, kargaşalık yoktur. Türk kağanı Ötüken ormanında oturursa, ilde sıkıntı, bunalım olmayacaktır.

Sen devlet işlerini gereği gibi yerine getirmeye ve saltanatı devam ettirmeye mecbursun ve bununla görevlisin. Sen benim halvetime girersen dünyanın düzeni bozulur. Senin sâlik olman değil, mâlik olman lâzımdır...

Millet amirdir, devlet ve devlet adamları memurdur. Milletin kararı her şeyin üstündedir. Millete görev verilmez, millet görev verir. Millet size ödev verir.

Uyumayacağız. Göreve alındığımda büyükelçilik talimatım şu oldu: Bana gerekçeyle gelmeyeceksiniz. 24 saat yetmiyorsa 25 saat, 7 gün yetmiyorsa 8. gün, 31 gün yetmiyorsa 32. günü bulacaksınız. Bu ülke mazeret kabul etmez! Bu büyük geleneği ebediyete kadar taşıyacağız. Biz her zaman altını çizerek söylüyorum; kıt zekanın değil aklın, ahlakın, irfanın, erdemin, hikmetin, adaletin, vicdanın, insanlık onurunun ve milli şuur ve bilincin sözcüsü olduk, olmaya devam edeceğiz.

Kim ne söylerse söylesin, hangi basın organında ne yazılırsa yazılsın, bu bizi etkilemez. Türkiye kendi vatandaşlarının hukukunu koruyacak kudrete sahip bir devlettir.

Millet birbirini kırıp geçireceğine bırakın beni öldürsün.