#sanat

Bertrand Russell'ın güzel bir sözü vardır. Bir şey yanlışsa milyonlarca kişi o yanlışı savunsa da o şey yine de yanlıştır, der... Biz burada Gyogy Ligeti'den şu anda bahsediyor olmalıyken veya hakikaten güzel pop müziklerden, Sting'ten, Biorg'den, Buena Vista Social Club'tan vs. veya kendi kültürümüzdense onun en iyisinden.. Cemal Erkin diye bir besteci var, bilmiyorum kaç kişi tanıyor, dahiyane bir besteci benim için.. Onu kaç kişi tanıyor, Türkiye'de tanıyan olmayınca Avrupa'ya götüren de olmuyor. Buradaki sorun arabeski irdeleyelim değil ki..

Benim şarkım da denizden geliyor, denize gidiyor. Ama başka bir gezegenin denizine.

Benim göğe bakma durağım, müziğim.

Arabesk müzik, arabesk yaşam tarzının betimlemesidir. Aydınlığın, çağdaşlığın ve öncülüğün, sanatçılığın sırtına külfettir. Emek karşıtıdır, duyarsızlıktır ve yaratamamaktır! Etik dışı “yalan dolanla” doludur. Orta Doğu işi, 3. sınıf, acındırmaca, tembellik, yeteneksizlik, rant, çamur, muallaklıklar üzerinden yaşar. Arabesk müziği yapan yapsın! Bu sayfaya tek gık diyeni yukarıdaki sebeplerden hemen atacağım! Türk halkının arabesk yavşaklığından utanıyorum, utanıyorum, utanıyorum!

Arabesk bence felsefi olarak bir yılışıklığı temsil ediyor, bir tembelliği temsil ediyor. Bu başta bizde televizyonda böyle yansıyor. Bütün gün televizyonda bu görüntü var. Böyle yemek yaparken aniden göbek atmaya başlıyorlar. Durup dururken. Kimse onları zorlamamışken. Birbiriyle kel alaka vaziyetler. O sırada birisi uçuyor, o sırada yandan Fenerbahçe mini etekli bir kız geçiyor. Aslında sürreal ve Salvador Dali'yi aratan. Ama televizyon olsun da içinde her şey olsun çorbası ve içinde sadece beyin yok. Ondan sonra da alttan "ölümler oldu" vesaire, "Hakkari'de çatışma çıktı" diye altyazı geçiyor. Üstte herif göbek atıyor, sonra da yemek yanıyor. Bu mu iyi?

Sanat eseri hem bir saat gibi içinde bulunduğumuz zamanı, hem de bir pusula gibi gidilmesi gereken yönü işaret etmelidir.

Gelenekden gelen izleri koruyarak, ama bu günün zevkiyle eser verilmesi gerektiğine inanıyorum. Çünkü gelenek; dünü olan demektir; bugün de var olması, çağın ihtiyaç ve zevkiyle yoğrularak mümkün kılınabilir. Kanaatimce, sanata yüzyılların kazandırdığı ana kaideler her zaman korunmalıdır.

Akan ve akmakta olan yaşamı, bilinçaltından ve bilinçten geçirip dışa vurma işidir roman. Hem bireysel, hem toplumsal boyutları olan bir yazı türü. Bir imbikleme... pembe beyaz yapraklardan gül suyu ve gül yağı çıkarmak gibi.

Yaşam, bilinçten bilinçaltına iner. Orada mayalanır, dinlenir, değişir. Etkisi derin, yankısı geniş toplumsal olayların 8-10 yıl geriden gelerek romanlaşması bu yüzdendir. Bilinçaltı birikiminin değişerek bir biçim bulması, bir sanatsal anlatım biçimine erişmesi şipşak olmaz. Hatta sadece bir fışkırma da sayılmaz, “birdenbire”lik yoktur onda.

...Yorulmadım hiçbir zaman O yoksul sevgili gibi dağ başlarında Karda kalmış, darda kalmış yolcular için yazmaktan

Yaptığın işten zevk aldığın sürece yarattığınla insanların kalbini kazanıyorsun. Benim için endüstrinin benden beklentisi önemli değil. Başkalarının istediği şeyleri yaptığın sürece otantik olamazsın.

Bence en önemlisi sanatınızla söyleyecek, diyecek bir şeyiniz olmalı.

Birbiriyle çelişen iki düşünceniz varsa, güzel bir roman yazabilirsiniz.

Bir şey söylemek istediğin için yazmazsın. Söyleyecek bir şeyin olduğu için yazarsın.

Benim çalışmalarım da kurallar içinde kuralsızlıktır. Biraz özgürlüktür. Açıkçası sanatçı da özgürdür. Düşüncesinde de konuşmasında da her şeyinde sanatçı özgürdür. Onu bağlayıcı hiçbir şey yoktur. Yani sanatçıya bu özgürlüğü veren sanattır. Sanat kurallar içine hapsedilmiş değildir.

Pek eminim ki sanatımı hizmet edebilirsem memleket için menfaatli bir uzvum, edemezsem; ademi [yokluğu e.n.], ne yeryüzünü kaybettiren ne de toprağı kazandıran kimseler gibi bi-lüzum [gereksiz e.n.] olurum.

Çocuktum, yaşamımı tiyatroya adadım: Hem sevdiğim bir işte, bir sanat kolunda çalışmak için, hem de bu sanat dalının toplumun yüreğinde çiçekler açtıracağına inandığım için... Bu inanç o kadar derine kök saldı ki, yarın kıyamet kopacağını bilsem bugün 'bir tiyatro daha açarım' diyecek ölçüde bir saplantı gibi. Saplantı sözcüğü abartılmış sayılmasın; tam anlamıyla yerinde. Çünkü, yeryüzünde tiyatronun binbir derde deva olduğuna inandım bir kez. Bütün kötülüklerin, insanın insandan kopmasından, uzaklaşmasından; birbirlerinin sıcaklığını, sevgisini duyamadıklarından doğduğuna inanç getirdim bir kez. Artık beni bu inançtan bu kanıdan kurtaramazdı kimse. Onun için, bu yolu doğru yol belledim. İyiliğe, güzele, gerçeğe çıkaran yol.

Biz insanlığın gerçek kültürünün, sanat sınırından başladığına inanıyoruz. Ruh kalkınması olmadıkça adamı hayvandan ayırt edemezsiniz. Gerçek medeniyet, edebiyat ve sanattan doğar. Tarih, tiyatrosuz yükselmiş bir millet gösteremez.

Ben bir tiyatro istiyorum. Bir tiyatro binası lâzım, bu İstanbul şehrine her şeyden evvel bir tiyatro binası lâzım. Bu bina mezbahadan, halden, köprüden, hastaneden, hatta mektepten daha mühim. Onun için bu şehre bir tiyatro istiyorum…

Gerçek medeniyet, edebiyat ve sanattan doğar.

Sesimle döver, bilgimle gömerim adamı!

Sanat ekmek kadar su kadar önemlidir. İnsan sağlığı; ruh ve beden sağlığı olarak ikiye ayrılır. Ruh sağlığının ilacı kültür ve sanattır, tiyatrodur, müziktir, sinemadır. Beden sağlığımızı ne kadar önemsiyorsak, ruh sağlığımız için de kültür sanat merkezlerimizi o kadar önemsemeliyiz.

Yalnızlık nevrotiktir. Nevrotik olmak yaratıcı olmayı tetikleyebilir. Yaratıcı olmak ölümü kısıtlamaktır, onu kendi topraklarına çekilmeye zorlama girişimidir.

Önemli olan on sayfa yazıp bir cümle söylemek değil, bir cümle yazıp on sayfa söylemektir.