Thomas Henry Huxley

Eğer bana bir büyükbaba olarak zavallı bir maymunu mu, yoksa doğanın büyük bir güç ve yetenekle donattığı ama bu gücü ve yeteneğini, yalnızca birtakım eğlenceli sözleri ağırbaşlı bilimsel bir tartışma gibi sunmak amacıyla kullanan bir insanı mı yeğlersin? diye soracak olsalar, hiç duraksamadan tercihimin maymundan yana olduğunu söylerdim...

Entelektüel olgunluğa ulaştığımda ve kendime bir ateist ya da bir teist ya da bir panteist ya da bir materyalist ya da bir idealist, bir Hıristiyan ya da bir özgürdüşünür olup olmadığımı sormaya başladığımda bunların içeriğinin benim öğrenebildiklerimden ve aksettirebildiklerimden daha fazla olduklarını tespit ettim, yanıt bunlardan daha az bir biçimde vardı. Bu iyi insanların çoğunluğu beni onlardan farklı düşüren şeyler hakkında birbirleri ile aynı düşüncede idiler. Kesin bir 'bilme' (gnosis) düşüncesi içinde bulunuyorlardı -ben büsbütün emin değilken ve hatta sorunun çözülemez olduğuna kendimi ikna etmiş iken varlık sorununu birbirlerine göre az ya da çok başarılı biçimde çözmüş bir durumda idiler.

Bilinende sınır vardır, bilinmeyende sınır yoktur. İnsan aklı anlaşılmazlığın engin okyanusunda barınacak bir ada sağlar. Her kuşağa düşen iş, bu okyanustaki adaya biraz daha toprak katarak büyütmektir.

Kutsal kitabın masalımsı açıklaması geçerli olamazdı. Bilimsel görünen diğer açıklamaları da yeterli bulamıyorduk. Charles Darwin kuramı her yönüyle bilimsel yeterlikteydi.

Bilimde, sanatta olduğu gibi ve inandığım gibi, insan faaliyetinin diğer tüm alanlarında, çok sayıda danışmanda bilgelik olabilir, ancak bu sadece bir veya ikisinde vardır.

Bilimsel gerçekleri baltalamak için diller döken bir adamın soyundan gelmektense, alçakgönüllü ve haddini bilen bir maymunun soyundan gelmeyi tercih ederim.

İnançlarımız için rasyonel gerekçeler dediğimiz şeyin genellikle içgüdülerimizi haklı çıkarmaya yönelik son derece mantıksız girişimler olduğu unutulmamalıdır.

Maymun soyundan gelen atalarım olduğu için değil, elindeki zenginlikleri gerçeği karartmak için kullanan bir insanla akraba olduğum için utanıyorum.

Merdivenin basamağı, üstünde dinlenmek için değil, kişinin daha yukarılara tırmanmasını sağlamak üzere ayağını bir süreliğine dayaması için vardır.

Bir bardak çömleğinden doğru bir yükseklik, plan ve kesit yapması öğretilen çocuk, göz ve el doğruluğu konusunda takdire şayan bir eğitim aldı.

Bir evrim süreci olarak anlamını gençlere anlaşılır kılmak için tarihin yeni bir tarzda öğretilebileceğine ve öğretilmesi gerektiğine inanıyorum.

Biz türlerin oluşumuna ilişkin, doğruluğu olgusal olarak yoklanabilir bir açıklama arayışı içindeydik. Aradığımızı Türlerin Kökeni'nde bulduk.

Okumayı bilen bir kimse, kendini yüceltme, çok yönlü olabilme, yaşamını ilginç, üstün ve kusursuz yapabilme gücüne de sahip demektir.

Çifte bir özgürleşme olmaksızın hiçbir kölelik ortadan kaldırılamaz ve efendi, özgürlüğün özgürlüğünden daha fazla yararlanacaktır.

Tarih bizi yeni gerçeklerin alışılmış kaderi sapkınlık olarak başlayıp batıl inançlar olarak sona erdirmek olduğu konusunda uyarıyor.

Var olma mücadelesi ve doğal seleksiyon her yerde bahsi geçen kelimeler ve günlük olarak kullanılan kavramlar haline gelmiştir.

Bilinen sonlu, bilinmeyen sonsuzdur; entelektüel olarak, açıklanamaz bir okyanusun ortasında bir adacık üzerinde duruyoruz.

Bilimsel düşüncelerle dalga geçerek tartışmaktan kaçınan bir insan yerine, bir maymunla akraba olmayı tercih ederim.

Dünya ne bilge ne de adildir, ancak tüm aptallıklarını ve adaletsizliklerini son derece duygusal olmakla telafi eder.

Dünyada düzeltebileceğiniz, daha iyi yapmayı başarabileceğiniz ilk ve son önemli kimse kendinizsiniz.

Doğa bilgisindeki her büyük gelişme, otoritenin tam anlamıyla reddedilmesiyle mümkün oldu.

Özgürlük ve düzen bağdaşmaz değildir ... gerçek güçtür ... özgür tartışma gerçeğin yaşamıdır.

Bu koca evrenin geliştirebileceğimizden emin olabileceğimiz bir tek noktası vardır; kendimiz!

Hayatın erken dönemlerinde birkaç başarısızlık yapmanın en büyük pratik faydası vardır.