Din insanları geriye götürüyor, bilime ve gelişmeye karşı çıkıyor.

Gelişme seçenek oluşturmaktır.

Felsefe de uygarlık da din sayesinde değil, dine rağmen bir gelişme sağlamıştır.

Bilim olmadan, yeni bir toplum inşa etmek kesinlikle düşünülemez.

Anarşizm bilimin habercisidir. Her türlü gerçeğin törenlerinin efendisidir. İnsan ve doğal gelişme arasındaki tüm engelleri kaldıracaktı.

Maddi olarak ilerlediğimiz kadar zihinsel olarak ilerici olsaydık, mevcut yaşam koşulları üzerinde ne kadar harika ve muhteşem bir gelişme olurdu!

Milletlerin gelişmesi ve ilerlemesi insan tasarımının bir sonucu değil, insan faaliyetlerinin bir sonucudur.

Sol ne zaman çöker, ne zaman, 'çökmüştür' ya da 'ölmüştür' demek istiyorum; cevabı çok basit ve bir anlamda da totolojik görünüyor. Sol büyük proje, kökten düzenleme ve değiştirme demektir; ütopya'ya yakın ve bir tür mesyanizm'i içinde barındırmaktır. Yalnız, Yahudi mesyanizmi, ki burada İsa'nın çıkışı da var, müdahaleyi kabul etmiyor; sol ise müdahalecilik demektir. Bu nedenle, yerine 'aydınlanma' doktrinini ve bu doktrinin bir uygulaması olan, 'ilerleme' önermesini koymaktadır. Bunlar yoksa, sol çökmüştür ve yoktur; bu kadar basit bir cevaba sahibiz.

İnsanın gelişmesi, kendisini sevmenin yerine karşı cinsi koymasıdır.

İnsanın gelişmesi, Tanrı'yı içinden çıkarıp yerine aklı koymasıdır.

Nietzsche, ilerleme’ye ve dolayısıyla insan’a inanmıyor. Tekellerin egemenlik kurmaya başladığı bir dönemde yaşıyor; tekellerin bireyleri sürüye çevirmeye başladığını görüyor. Bu görgü ve hastalıklı bir yapıyla, tekellere cephe almak yerine sürüye dönüşen kütlelere cephe almaya kalkıyor, sıradan insandan tiksinmeye başlıyor.

Batıda bir bulutun yükseldiğini görünce siz hemen, ‘Sağanak geliyor’ diyorsunuz, ve öyle oluyor. Rüzgârın güneyden estiğini görünce, ‘Çok sıcak olacak’ diyorsunuz, ve öyle oluyor. Sizi ikiyüzlüler! Yeryüzünün ve gökyüzünün görünümünden bir anlam çıkarabiliyorsunuz da, şimdiki zamanın anlamını nasıl oluyor da çıkaramıyorsunuz? Doğru olana neden kendiniz karar vermiyorsunuz? Sizden davacı olanla birlikte yargıca giderken, yolda onunla anlaşmak için elinizden geleni yapın. Yoksa o sizi yargıcın önüne sürükler, yargıç gardiyanın eline verir, gardiyan da sizi hapse atar. Size şunu söyleyeyim, borcunuzun son kuruşunu ödemedikçe oradan asla çıkamazsınız.

Türkiye'de demokrasi istenen düzeyde gelişmiyorsa, bunun en büyük nedeni insanların kurallara uymayı sevmemesidir. Kuralların işlemediği bir ülkede demokrasiden bahsedemezsiniz.

Din ticareti yapanların zaafı gerçek ve aydın hareket karşısında aşikardır. Çünkü bunlar yeni hiçbir şey vadetmez. Ve hiçbir müessese getirmez. Onların bu hareketleri, taşkınlıkları zararlı olur mu? Olur. Ama cehalet muzaffer olmaz.

Vasıf, ileri hareketin yere düşmez bayraklarından biri idi... Kelimenin bütün kuvvetiyle bir adamdı.

Toplumlar için sanatın en önemli sorun olduğuna hâlâ daha inanmak istemeyenler, sanatta yeterince gelişememişliğin şimdiye dek nelere mal olduğunu sezememiş olanlardır.

Darbelerin sebebi, Türkiye'nin gelişmeye doğru gidişindendir. Havacılıkta uçağın tekerinin pistten tam kalkacağı ana 'take off' denilir. Türkiye tam kalkacak, kalkınacak artık yola çıkıyor bir darbeyle karşılaşıyor. Geçmişte yaşadığımız darbeler de böyledir. Gelişiyorsunuz, ilerliyorsunuz, dışarısı düğmeye basıyor. Darbeler dış destekli yapılır. Mesela 15 Temmuz, Erzurumlu bir imamın hareketi değildir. Medrese tahsili görmüş, okul görmemiş bir adam 160 ülkede, o değişik sistemlerdeki ülkelerin her birinde okul açacak, bankası, sigorta şirketi, basını, televizyonu ve dergisi olacak, böyle büyük bir imparatorluğu inşa edecek. Ordudaki generallerin yüzde 40'ını yanına alacak. Tamamen bir uşak, piyon, kukla, sadece ismi ileri sürüldü.

Koca bir milleti ayağa kaldırmak için her şeyden önce fikir lazımdır. Millet fikri uyanmadıkça ilerleyemez ve zihniyeti değişmedikçe medenileşmek ve yükselmek yoluna giremez. Milletin haline aşina olmadıkça, millete hizmet mümkün olamaz. Her sanatın iyi yönlerini ve uygunsuz hallerini görüp, öğrenip milli zaafın neden ibaret ve milletin neye muhtaç olduğunu anlamak gerekir.

Kavga deyince de aklınıza silahlı kavga gelmesin. Düşüncelerin çarpışması diyelim. Düşüncelerin çarpışması çok önemlidir. Çünkü hayatı çelişmeler yaratır; uyumlu şeyler değil. Çelişmesiz gelişme olmaz.

...Ama hiç kuşku edilmemelidir ki şeriâtçının bu sahte saltanatı sönecek ve şeriât'ın insan beynini eriten tılsımı sona erecektir. Yüzyıl da geçse, binyıl da geçse, ve hattâ Türk'ün eceli de gelse insan aklına meydan okuyan şeriât mikrobunun sonu gelecektir. Del Vechio'nun dediği gibi 'Sınırsız şekilde gelişmeye müsait bir insan beyni olduğu sürece, gericilik daima ezilecektir.'