Tarihini değiştiremeyenler, talihini değiştiremezler.

Tarih yinelenmez, yenilenir...

Tarih alanında düşülen yanlış ve yanılgının ince bir nedeni var: Çağlar değişir ve günler geçip giderken, toplumların, kuşakların durumlarının da sürekli olarak değiştiğinin gözden kaçırılması. (...) Evrenin ve toplumların durumları, ilişkileri, gidişleri tek bir süreç ("vetîre") üzerinde sürmez ve değişmeyen bir çizgide kalmaz. Günler, zamanlar geçer, oluşan değişmeler ve durumdan duruma geçişler bütünüdür her şey. Bu değişmeler ve geçişler, kişilerde, sürelerde, kent ve kasabalarda olduğu gibi, tüm evrende, ülkelerde, kıtalarda, zamanlarda ve devletlerde de olur.

Tarihin, kendisini değiştirdiklerini sanan insanları değiştirmek gibi bir alışkanlığı vardır.

Özgürlüğe yer olmayan bir toplum yapısında, özgürlük yasalarla verilmiş olsa bile, kullanılmadan kalır. Yani, bir toplumda görüş tarzını değiştirmek, yapıyı değiştirmeden olanaksızdır.

Ve tarih göstermiştir ki; ahlak, Alpler'e tırmanmanın yolları gibi, durmadan "U" dönüşüyle karşılar insanı...

Tarih hep aynıdır, yalnız hep farklı.

Tarih döngüsel, tekrarlayıcı değil.

Eğer demografi kaderse, nüfus hareketleri tarihin itici gücüdür.

Zamanı gelmiş bir fikri engelleyebilecek hiçbir güç yoktur!

Bir çağa ait din, bir sonraki çağ için edebi eğlencedir.

Tarih yıkılıyordu, inançlar yıkılıyordu. “Biz yıkılıyorduk ve kurtulduğumuzu sanıyorduk.

İnsanın doğası değişmediği sürece olaylar ve şartlar değişmez.

Büyük put, küçük putları kırdı. Putları kıran adsız çekiç de kaçtı, kırklara karıştı. Büyük put ayağa kalktı, kendi parçalarıyla barıştı. Yağmurdan sonra, ayışığında, gidin toprağa bakın. Toprakta her açlığın ayak izi var; kitaplardan dökülen kelamların izi de var. Kaçan kaçana. Şifalı otlar, elvan şekerler satan aktarcı Garo Papazyan kaçtı. Devri vesveseden beri İkdam gazetesini okuyan Pelemetci Vahan kaçtı. Ayrıştırdı, birleştirdi, en derin yerine yerleşti, ordan baktı, kararını kabiliyetini kaybetti, sonunda Semerci Sarkis de kaçtı. Ben cesur çıktım, kaçmadım, aklım kaçtı. Hayat kaçmadı, cesur çıktı, ama manası kaçtı.

İnkılâp diye buna derler ve ondan sonra olacaklara...

Osmanlı devleti tarihin çok önemli bir devrinde ortaya çıkmıştır. 1300 ve 1900 yılları insanlığın tarihinde bildiğimiz kadarıyla 10 bin yıldan beri en büyük köklü değişmelerin olduğu bir dönemdir.

Geçmişin doğruları bugünün yanlışlarına dönüşürken geride belli belirsiz bir kımıltı kalır.

Tarihi değiştirebilenler, ancak ve ancak insanın kendisi hakkındaki düşüncesini değiştirmeyi başarabilmiş olanlardır.

Debbağ diye birini işittiniz mi hiç? Bugünlerde pek kullanılmayan bir kelime, çünkü artık yaşamayan bir meslekle ilgili. Deriden kösele yapanı anlatır.

Bugün eğri sayılanın, yarının doğrusuna dönüştüğü hep görülegelmiş bir gerçek değil midir
?