Çoğunluğu okuma yazma bilmeyen bir yerde softa her dilediğini yaptırabilir.

Profesörü tanımak da yetmez. O milletin "öğretmenlerini de" tanıyacaksın, kafa orada oluşur. Bugünkü Türkiye’nin hâlini de öğretmenlerinden anlarsın. O iyi değilse, memleketin hâli de iyi değildir. Öğretmenin içinde “ışık” ve denge duygusu varsa, o ülke de belirgin nitelik vardır.

Bir okumuşum tam 15 sene sürece... Ve okulumu kırmışım, kırılmışım dünümde. Şimdilerde ezbere büyüdüğümü anladım, tekdüze. Bilgilerimi çöpe attığım defterlerimde bıraktım ve soru kâğıtları artık yok önümde, tıpkı sorulan sorulara cevap olamadığı gibi. Verilen cevaplara kayıtsız kalanım. Ben talanım, ortadayım, çevremde bu koca şehir; elimde dumandan ibâret bir zehir, kibirle yıkanan insancıklar ortasında binlerce çocukluğum, çantalarına koymak için bekliyor geleceğini. Ben işte oydum, şimdi buyum! Önümüze bakıp da yönümüzü bulamadık, gözümüzü açıp da yolumuza varamadık, sözümüzü tutup da ileriye adım atamadık, adımızı karaladık ama temize çıkaramadık. Atamıza rüsvâyız, şimdi ben soruyorum sayın hocam; pişman mısın? Gelecek sizin eserinizdir, ezbere nesiller yoldalar; kırmızıda geçtiler. Yeşili beklemeden meydanı boş bulan her hergele mengene oldu, ülkemi yedi âfiyetle beni de. Siz diplomasına imzalarınızı attınız. Şimdi yine soruyorum sayın hocam, pişman mısın? İmzâlarınız ateşe verdi kibritin torpilini ve yandı okul önlükleri. Üniformalarda saklanan büyük teröristleri yarattınız, kararttınız; 25 senedir beklediğim aydınlık geleceğimi, biraz abarttınız!...

En büyük kitle imha silahı nükleer bir bomba değil, cahil bırakılan bir halktır.

Her köyde bir meşale olur, o öğretmendir; ve her köyde bir söndürücü olur, o papazdır.

Bazen öyle diplomalı insanlar görüyorum ki, içimden bu kadar cehalet ancak eğitimle mümkündür.

Bu kadar cehalet ancak tahsil ile mümkündür.

Eğer bir nesil cehaletin mutluluk olduğunu sanarak yetişirse, bir sonraki nesil cehaletini bile fark edemeyecektir. Çünkü bilginin ne olduğunu bilmeyecektir.

Hiç kimse hem cahil hem de özgür olamaz.

Şimdi, diyorum ki, insan denen yaratığı eğitimle aydınlanmış ya da aydınlanmamış olarak düşün.

Cahiller fenalığın tahakkümü altındadır. Eğer insan cehalet hastalığından kendini kurtaramazsa, o insan ölüdür.

Genel eğitim, günümüzün en iğrenç kötülüklerini engellemenin en iyi yoludur.

Bir topluluğun üyeleri, aylaklık olmadan, yoksulluk olmadan, suç olmadan ve ceza olmadan yaşamak üzere eğitilebilirler; çünkü bunların her biri, dünyada geçerli olan çeşitli sistemlerdeki bir hatanın sonucudur. Bunların hepsi cehaletin kaçınılmaz sonuçlarıdır.

Halkı öyle bir eğitmeliyiz ki gırtlağımıza sarılmasın.

Beni oldukça üzen bu sefaletin kaynağı eğitimin ihmal edilmesidir.

Filozofların aydınlatmadığı toplumu, şarlatanlar aldatır.

Biz ülke olarak ne çekiyorsak, cehaletten çekiyoruz. Onun için herkesin okumasını istiyorum.

Kadınlarını okutmayan bir millet, oğullarını ebedi cehalete mahkum etmiştir; hüsranına ağlasın!

Eğitim, eşsiz bir politik güvenliktir. Bu geminin dışında kalanların tümü tufana kapılır.

Kitap okuma ve anlama kabiliyetimiz çok zayıf. Bir türlü anlayamıyorum; İnsanın yazdığını insanlar neden okumaz?