Sanat ve Toplum

Sandy: Sence artık film çekmeyi bırakıp, körlere yardım etmek veya misyoner olmak falan gibi anlamlı bir şeyler yapsam daha iyi olmaz mı? Yabancı: Şunu hemen söyleyeyim ki sende misyoner tipi yok. Asla sürdüremezsin o işi. Ayrıca Superman filan da değilsin, komedyensin sen. İnsanlığa gerçekten hizmet etmek mi istiyorsun? O zaman daha komik espriler yap. (Stardust Memories 1980)

Gerici akım, sinemaya sıçramakta gecikmedi. Dinsel filmler, daha doğrusu din duygularını sömüren filmler büyük bir artış gösterdi. Ezan, mevlit okuma sahneleri, dua sahneleri, daha önceki yılların şarkılı, göbekli sahneleri kadar gereksiz, bol bol ve onlarla birlikte yer almaya başladı.

Ben sanatla, insanla, toplumla mücadele veriyorum. Benim malzemem insan. Ama muhalefeti kendi içerisinde politik bir tavra sokan insana da saygı duyuyorum. Herkesin bir yoğurt yiyişi vardır. Benim kişiliğim işimi iyi yapmak ve o işi topluma sunmakla paraleldir.

Gerçek şair, insanlığın öğretmenidir.

Müziğini değiştirirseniz sitenin duvarları yıkılır.

Araştırmayı sürdürmeliyiz! Bütünü değil, parçaları bulduk. Henüz nihai güçten yoksunuz, çünkü: Halk bizimle değil.

Bir sanatçının ne olduğunu sanıyorsunuz? Yeryüzünde olup biten yürekler acısı, heyecanlı ya da zevkli şeylerin bilincinde olan ve kendini tamamen onların yansımasında şekillendiren bir politik varlıktır. Resim evleri dekore etmek için yapılmaz. O bir savaş aracıdır.

Biz şairler nefretten nefret ederiz ve savaşa karşı savaşırız.

Toplumun ahlaka aykırı saydığı kitaplar, topluma kendi ayıbını gösteren kitaplardır.

Eğer cami ve kilise yaşamın bir evresinde terk edilmişse, sinema pekâlâ bir meditasyon mekânı olabilir. Birinin secde ettiği, ötekinin diz çöktüğü bir tapınakta olduğu gibi, burada da insan yanındakinin nerelere daldığını bilemez.

Unutma ki şairleri haykırmayan bir millet, sevenleri toprak olmuş öksüz çocuk gibidir.

Anlaşılan romantizm farklı bir çağın özelliğiymiş.

Sanatın gerçek tarifi, parolamız haline gelen "Sanat Allah'ı aramaktır". Bu tarifin mana duvarları arasında kaç sanatçı görürseniz mahzun ve yalnızlığa mahkum bırakılmıştır. Şuurlu Müslümanların çok değer verdiği, kozmopolitlerin kıskançlıkla diş etlerini yediği, inançsızların ateş püskürüp bir kaşık suda boğmak için fırsat kolladıkları dünyaca meşhur Necip Fazıl Kısakürek bile bu terk edilişin içinde değil midir?

Milletine güvenmeyen sanatçının milletiyle yapacağı manevi alışveriş çarpıktır.

Sanatın katılmadığı her hadise çirkindir. Bıktırıcı ve uzaklaştırıcıdır. Sanatsız tertip edilen geceler hatta mitingler, dostların yüreğine sızı, düşmanın ağzına gülücüktür.

Hayatın içindeki zontaları söküp atmanın çaresi sanattır.

Kim mahkemeye veriliyorsa, hapis yatıyorsa, bir yerde yakalanıyorsa daha çok sanatçı oluyor.

Sanata gereken ilgiyi göstermemek suçtur.

Sanatçı bireysel yaşamaya başladığı andan itibaren toplumsal yaşamdan kopmaya başlıyor.

En büyük rakibim Orhan Gencebay değildi. Biz asla birbirimize düşmedik. Orhan abi iyi bir müzisyen çok okuyan bir adamdır.

Sporda ve müzikte torpil olmaz.

Para ve şiir her yerde. Eksik olan ise şairler.

Pek eminim ki sanatımı hizmet edebilirsem memleket için menfaatli bir uzvum, edemezsem; ademi [yokluğu e.n.], ne yeryüzünü kaybettiren ne de toprağı kazandıran kimseler gibi bi-lüzum [gereksiz e.n.] olurum.

Film seyrederken, yaşamdakinden çok daha fazlasını paylaşırız: Bir serseriyi, bir berduşu, bir Şarlo-Chaplin'i severiz. Ama sinema çıkışında, dışarıda karşılaştıklarımızın yüzüne bakmayız ve pis koktuklarını düşünürüz.