#fanatizm

1960’lı yıllarda, Macaristan ve Çekoslavakya’daki ayaklanmaların Sovyetler Birliği tarafından bastırılması sırasında, genç bir sosyalist olarak rahmetli Mehmet Ali Aybar’ın “güler yüzlü sosyalizm” tezini yürekten desteklemiştim. Bazı arkadaşlarım ise bunu “revizyonizm” olarak yerden yere vuruyorlardı. Şimdi de 60 yaşını geçmiş, fanatizmden yorulmuş bir Müslüman olarak “güler yüzlü İslam”ı arıyorum.

Kesin inançlı kendi siyasi, dini, felsefi inancının mutlak gerçek olduğuna, bunu başkalarına zorla uygulamak gerektiğine bağnazca inanır.

Bir insanın dinini öğrenmek için nasıl şehadet getirdiğini değil, hoşgörüsüzlüğünün ölçüsünü anlamamız gerekir.

Fanatikler, ölümden çok özgürlükten korkar.

Bir Tanrı'yı yakışıksızca seven kişi, başkalarını da onu sevmeye zorlar, buna razı olmazlarsa onları yok etmeye de hazırdır.

Hiç kimse bir inanç uğruna acı çekenler kadar tehlikeli değildir. Büyük işkenceciler, idam edilmemiş kurbanlar arasından çıkar.

Kötülük herkesin malıdır. Umutsuzluk ve fanatizm, kötülüğün yalnızca farklı tezahürleridir.

Fanatizm, insanlığın duygularını yok eder.

Bir ayık, dindar adam soberly ve dindar 'Tanrı'nın iradesini' yorumlayacaktır. Bir fanatik, kanlı zihinle, 'Tanrı'nın iradesini' fanatik olarak yorumlayacaktır. Aşırı, mantıksız görüşlere sahip erkekler, 'Tanrı'nın iradesini' eksantrik bir şekilde yorumlayacaktır. Nazik, hayırsever, cömert erkekler' Tanrı'nın iradesini ' karakterlerine göre yorumlayacaktır.

En tehlikeli deliler din tarafından yaratılmış olanlardır ve… toplumun amacını bozmak olan insanlar, her zaman iyi bir şekilde nasıl yararlanacaklarını bilirler.

Fanatizmden barbarlığa tek adımda geçilir.

Ve sevmek. Avam için din, kendi gibi düşünmeyenleri yok etmek hürriyetidir. Nazif dinim kinimdir diyordu. Bir Asur kâhini hortlamış, bir Asur kâhini. Kinle bağdaşan bir din, din olmaktan çıkar.

İsrail, Yahudi yerleşimlerini bir insan kalkanı olarak kullandığında "iç düşmanları"ndan daha az bir fanatizm sergilemiş olmuyor. İsrail ordusuna ulus adına değil Tanrı adına savaşan muhafazakâr Yahudiler sızmış durumda. İsrail ordusunun Hamas'ın füze tacizlerine karşı gösterdiği orantısız şiddet bu akıl tutulmasının işaretidir.

Fanatizm, iç dünyasında çelişki yaşayanlarda bulunur.

İnsanlar dinsel inançla yaptıkları kötülükleri başka bir yolla asla bu kadar eksiksiz ve neşeli yapamazlar.

Tek kitaplı adamdan kork.

Ne kadar az bilirseniz, onu o kadar şiddetle savunursunuz.

Dini fanatizm açıkça üretti ve büyük olasılıkla muazzam miktarda çekişme, kavga, şiddet, kan dökülme, cinayet, kan davaları, savaşlar ve soykırım üretmeye devam edecek.

Dine saygılı olmak başka, kendi dar görüşleri dışındakileri dinsiz sayanlara saygılı olmak başkadır. Saygısıza saygı duymak ise öyle zordur ki!

Özgürlük asla fanatik dini hoşgörüsüzlüğe boyun eğmemelidir.

Lâiklik asla dinsizlik olmadığı gibi, sahte dindarlık ve büyücülükle mücadele kapısını açtığı için, gerçek dindarlığın gelişmesi imkanını temin etmiştir. Lâikliği dinsizlikle karıştırmak isteyenler, İlerleme ve canlılığın düşmanları ile gözlerinden perde kalkmamış doğu kavimlerinin fanatiklerinden başka kimse olamaz.

Lâiklik asla dinsizlik olmadığı gibi, sahte dindarlık ve büyücülükle mücadele kapısını açtığı için, gerçek dindarlığın gelişmesi imkanını temin etmiştir. Lâikliği dinsizlikle karıştırmak isteyenler, İlerleme ve canlılığın düşmanları ile gözlerinden perde kalkmamış doğu kavimlerinin fanatiklerinden başka kimse olamaz.